Diş Eti Çekilmesi: Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Diş eti çekilmesi tıp dilinde gingival resesyon olarak bilinir. Pembe diş eti dokusu normalde diş köklerini tamamen örter. Eğer diş eti çekilirse veya dişin konumu anormal bir hal alırsa, diş kökleri belirginleşir. Yaygın olarak görülen diş eti çekilmeleri erken dönemlerde fark edilmez. Pek çok risk faktörü arasında en temel faktör yaştır - 65 yaşın üzerindeki kişilerin en az yüzde 88'inde, en az bir dişte, diş eti çekilmesi görülür. Diş eti çekilmesinin en önemli tehlikesi, diş köklerinin çürüme, enfeksiyon ve diş kaybı gibi risklere açık hale gelmesidir. Erken dönemde tedaviye başlanırsa, diş eti çekilmesi durdurulabilir ve geri döndürülebilir. Çekilme daha ağır bir hal alır, hastanın diş hassasiyeti, ağrısı veya enfeksiyonu gibi şikayetleri ortaya çıkarsa, değişik tedavi seçenekleri uygulanabilir. Bu seçenekler arasında derin temizleme, enfeksiyonların ilaçla tedavisi, hatta doku nakli sayılabilir.

Diş Eti Nedir?

Diş eti, hassas diş köklerini bakteri, plak ve diğer çürük nedenlerinden korur. Diş etine tıp dilinde gingivae denir. Gingiva, ağızda dişin alt tarafından başlayan nemli pembe dokudur. Biri üst dişler, diğeri alt dişler için olmak üzere iki adet diş eti bulunur. Diş eti, bu nemli yüzeyin altında yaygın kan damarları bulunan yoğun bir dokudur. Ağız içinin aksine parlak kırmızı yerine pembe olan yüzeyine mukoza zarı denir. Diş eti, dişleri çene kemiğine sıkıca bağlayacak şekilde çevreler ve dişin geri kalanından daha hassas olan köklerini örter. Gingival resesyon denilen diş eti çekilmesi, diş köklerinin bakteri, plak ve bunun benzeri çürük nedenlerine karşı korumasız hale gelmesine neden olur.

Diş Eti Çekilmesi Neden Görülür?

Ağız temizliğine dikkat etmemek ve diş eti hastalıkları, diş eti çekilmesine neden olabilir. Ancak ağız temizliğine dikkat eden hastalarda da diş eti çekilmesi görülebilir. Diş eti çekilmesi, genel olarak iki başlık altında toplanabilir:

• Diş etlerinin fiziksel yıpranması
• Bağışıklık sisteminin tepkisi sonucunda diş eti dokularında iltihap oluşması

Bazı kişiler, kalıtımsal faktörler nedeniyle diş eti çekilmesine daha çok maruz kalabilir. Bu kalıtımsal faktörler diş yerleşimi ve diş eti kalınlığıdır. Diş etinin fiziksel yıpranması, daha sert ve yanlış diş fırçalama veya sert kıllı diş fırçası kullanma nedeniyle olur. Ağız temizliğine dikkat ettikleri halde aşırı ve sert fırçalamadan dolayı diş eti çekilmesi görülen hastaların diş ve diş etleri, diş eti çekilmesi dışında sağlıklıdır. Bu tip çekilme genelde sol tarafı daha fazla etkiler. Pek çok insan diş fırçasını sağ eliyle kullandığı için sol tarafa daha çok baskı yapar. Aynı zamanda diş eti çekilmesi ön taraftan çok yanlarda görülür. Diş eti çekilmesine neden olabilecek diğer faktörler arasında dudaktaki piercing, çarpık dişler, diş tedavisi sonucunda dişe veya diş etlerine verilen zarar sayılabilir. Diş eti iltihapları da diş eti çekilmesi vakalarının en önemli nedenlerinden biridir. İnce diş eti dokusu genelde plak nedeniyle iltihaplanır. Bazı insanları diş etleri bu bakımdan daha hassastır. Diş eti hastalıkları, dişin etrafındaki koruyucu kemiğin iltihap nedeniyle kaybı sonucunda diş eti çekilmelerine neden olur. Bu durumda diş eti çekilmesi tüm dişleri aynı şekilde etkiler. Diş eti hastalıkları plak oluşumu sonucunda ortaya çıkar. Plak, dişin üzerinde oluşan yapışkan tabakadır. Bakteri, ağız içi sıvıları ve hücreleri ve diğer parçacıklar plak oluşumunda rol oynar.

Dişte plak oluştuğunda

• İltihaplı diş etlerinde gingivitis denen diş eti iltihabı görülür. Tedavi edilmezse periodontitis denen diş eti hastalığına dönüşür.
• Periodontitis, diş etleri ve diş arasında boşluklara ve diş köklerinin etrafındaki destek doku ve kemiklerin kaybına neden olur. Böylelikle diş eti çekilmesi yaşanır.

Tartar, diş fırçalamasıyla giderilemeyen sertleşmiş plak tabakasıdır. Tartar temizliği diş hekimlerince yapılmalıdır.

Diş Eti Çekilmesinin Neden Olduğu Sorunlar

Diş eti çekilmesi görülen hastaların büyük kısmı başlangıçta şikayetçi değildir, hatta böyle bir rahatsızlıklarının olduğunun farkına varmazlar. Diş eti çekilmesi şikayetiyle gelenler ise

• Görüntü bozukluğu
• Diş kaybı
• Diş köklerinin açılması nedeniyle diş hassasiyetinden şikayetçidir.

Diş eti görünümü hakkındaki şikayetler değerlendirildiğinde bazılarının konuşur veya gülerken diş etlerinin çıktığı diğerlerinin ise dudak yapılarından dolayı diş etlerinin görünmediği anlaşılır.

Diş Eti Çekilmesinin Tedavisi

Hafif diş eti çekilmesi durumları için tedavi gerekmez. Diş hekimleri, böyle durumlarda diş etinin korunmasına yönelik tavsiyeler verir ve hastayı izlemeye alır. Dişleri yumuşak ama etkili bir şekilde fırçalamayı öğrenmek erken müdahale bakımından iyidir.

Diş eti çekilmesinin tedaviyi gerektirecek düzeye gelmesi halinde pek çok tedavi seçeneği bulunur:

• Hassasiyet azaltıcı maddeler, vernik ve diş eti bağlama maddeleri : Bu yöntemler açığa çıkan diş kökünde gelişen hassasiyetleri önlemeye yöneliktir. Sinir uçlarından kaynaklanan şikayetleri gidererek hassas dişlerin tekrar fırçalanabilmesini dolayısıyla normal ağız temizliği sağlamayı amaçlar.
• Kompozit restorasyonu: Diş eti renginde reçine bileşikleri ile diş kökünün kaplanmasıdır.
• Pembe porselen veya kompozitler: Diş etiyle aynı renkte pembe porselen veya kompozitle diş kökü kaplanır.
• Akrilik veya silikondan yapılmış çıkarılabilir diş eti kaplamaları
• Ortodonti (Diş düzeltimi) yöntemleri ile dişi uygun diş eti mesafesi sağlanacak şekilde düzeltme
• Cerrahi yöntemler: Ağzın başka yerinden alınan dokunun diş eti çekilmesi yaşanan bölgeye nakli.

Diş Eti Çekilmesi Nasıl Önlenir?

Diş eti çekilmesi büyük ölçüde önlenebilir bir rahatsızlıktır. Dişleri çok sert şekilde ve sert kıllı diş fırçasıyla fırçalamak diş eti çekilmesine neden olur. Bu şekilde diş fırçalamamaya dikkat etmelidir. Dişlerde plak oluşumu da diş eti rahatsızlıklarına neden olduğu için ağız temizliğine dikkat etmek diş eti çekilmesinin önlenmesi açısından yardımcı olacaktır.